حد و مرز آشنایی پیش از ازدواج
تا چندی پیش ، روال بر این بود که دختر و پسری که به اصطلاح دمبخت بودند و قصد واقعی آنها ازدواج و تشکیل خانواده بود از طریق والدین، اقوام ، آشنایان یا همسایگان به یکدیگر معرفی میشدند . پس از تماسی تلفنی با خانواده دختر و طرح چند سوال کلیدی در مورد سن ، تحصیلات ، طبقه فرهنگی، عقاید و... قرار جلسه اول گذاشته میشد .
طی جلسه اول آشنایی که خواستگاری نام میگرفت، دختر و پسر یکدیگر را میدیدند و پس از توافق اولیه، با نظارت والدین مراحل آشنایی با ضوابط خاصی انجام میگرفت، اما در جامعه کنونی ما تعدادی از ازدواجهای نسل جوان بر پایه آشنایی قبل از خواستگاری شکل میگیرد و خیلیها این نوع آشنایی را ملاکی برای انتخاب همسر ایدهآل خود میدانند، اما سوال اینجاست آشنایی قبل از ازدواج تا چه حد تضمینکننده یک زندگی مشترک موفق خواهد بود و چه حد و مرزهایی باید در آن رعایت شود؟
مراحل ازدواج
ازدواج در سه مرحله شکل میگیرد : آشنایی ، نامزدی و عقد . به طور معمول و سنتی ، آشنایی از طریق خواستگاری آغاز میشود . در این روش پدر ، مادر یا خواهر پسری که قصد ازدواج دارد با توجه به خصوصیات خانوادگی ، اخلاقی ، فرهنگی ، مذهبی و... دختری را انتخاب میکنند . البته این انتخاب با نظر و موافقت پسر همراه است و اغلب این نوع خواستگاریها به ازدواجی موفق ختم میشود .
آشنایی بیضابطه، رابطهای بیسمت و سو
حال اگر این آشنایی از طریق خود پسر یا دختر ، قبل از مراسم خواستگاری صورت گیرد ، نه تنها صحیح و پسندیده نیست ، بلکه در اغلب موارد مفید و موفق هم نخواهد بود . آشنایی قبل از خواستگاری رابطهای بدون تعهد ، سطحی ، ظاهری و بدون سمت و سو است و روابط حاکم در این نوع آشناییها اغلب رویایی ، فانتزی و براساس احساسات و هیجانات عاطفی دختر و پسر شکل میگیرد و هرچند که برای دو جنس مخالف دلنشین و شیرین است ، اما مبتنی بر واقعیت نبوده و کاذب است . در این روابط ، عشقی مجازی حکمفرماست که واقعیت خارجی ندارد . در این نوع آشناییها اغلب پسرها قصد ازدواج نداشته و معمولا از دادن تعهد ازدواج طفره میروند . این افراد بیشتر به فکر کامروایی هستند و برای رسیدن به آن آشنایی را طولانی کرده و نمیگذارند رابطه از آشنایی فراتر رود . اگر این نوع آشناییها به ازدواج ختم شود اغلب ناموفق بوده و با طلاق به شکست منتهی میشود .
آشنایی با ضابطه، دوران شناخت اولیه
پس از خواستگاری ، دوران آشنایی شروع میشود . این دوران، نباید از سه یا چهار جلسه بیشتر به طول انجامد . طی این جلسات دختر و پسر و خانوادههایشان تا حدودی با لایههای سطحی شخصیت یکدیگر آشنا میشوند .
این آشنایی نوعی شناخت اولیه و پیشزمینه دوران نامزدی است . این دوران اگرچه به قصد ازدواج شروع میشود ، اما به این معنی نیست که الزاماً به وعده ازدواج و نامزدی ختم شود . چرا که گاهی در همین چند جلسه خانوادهها پی به حقایقی برده و حاضر به ادامه این رابطه نیستند . بنابراین آشنایی بین دختر و پسر باید ارتباطی هدف دار و با اطلاع خانوادهها باشد . طبق احکام شرعی دختر و پسر در این دوران میتوانند برای یکبار بدون حجاب ضروری به مشاهده اندام و ظواهر یکدیگر پرداخته تا نداشتن آگاهی در این مورد ، منجر به نارضایتی زوجین در آینده نشود .
نامزدی ، آشنایی را عمیقتر میکند
زمانی که دختر و پسر در چارچوب خانواده قدری باهم آشنا و مصمم به ازدواج شدند ، دوران نامزدی شروع میشود . دوران نامزدی با وعده ازدواج شروع و با عقد به پایان میرسد و حداقل خانواده دختر و پسر از آن آگاه هستند . در این دوران تعهد افراد به یکدیگر زیادتر ، ارتباطات بیشتر و شناختها عمیقتر شده و افراد خانواده ، فامیل و دوستان در این رابطه وارد میشوند .
در این دوره میتوانیم با نمونهای از زندگی مشترک و آینده خود روبهرو شویم و درستی و نادرستی تصورات و ذهنیات خود را از یکدیگر اصلاح کنیم . به طور میانگین 4 تا 6 ماه فرصت مناسبی است که دختر و پسر و خانوادههایشان باهم آشنا شوند . این دوران نباید طولانی شود ، چرا که یا موجب وابستگی کاذب و غیرمنطقی شده یا اغلب موجب دلزدگی میگردد .
بنابراین اگر خانوادهها در این مدت شش ماه متوجه شدند نظرها و اعتقاداتشان از هم دور است ، باید هرچه زودتر قبل از هرگونه وابستگی عاطفی بین دختر و پسر به این دوران خاتمه دهند .
برخی افراد بر این باورند که شش ماه فرصت بسیار کوتاهی برای شناخت شخصیت واقعی افراد است ، اما روانشناسان میگویند : چه تضمینی وجود دارد که پس از یک سال یا بیشتر شناخت طرفین از هم کامل شود ؟ گاهی گذر زمان چیزی را عوض نکرده و فقط وابستگی عاطفی کاذب به وجود میآورد . نوعی وابستگی که موجب نادیده گرفتن تضادها و تفاوتهای شخصیتی دو طرف خواهد شد . دوران نامزدی باید با نظارت همان افرادی که از نامزدی باخبرند ، یعنی پدر و مادر دو طرف صورت گیرد .
شناختهای عمیقی که در دوران نامزدی تجربه میشود برای دختر و پسر این فرصت و امکان را فراهم میکند که اگر متوجه نبود تفاهم یا تضادی در یکدیگر شدند ، قبل از وقوع عقد و وارد شدن نام آنها در شناسنامه یکدیگر ، وعده ازدواج را منتفی کنند
ترس از نامزدی ممنوع
برخی خانوادهها با این عقیده که چون نامزدی رسمیت ندارد و ممکن است پسر ، دختر را رها کند یا اسم روی دختر بماند ، دوران نامزدی را به بعد از عقد رسمی موکول کرده و این دوران را درفاصله بین عقد و عروسی قرار میدهند ، اما شناختی که در دوره آشنایی ، نامزدی یا عقد به دست میآید با یکدیگر متفاوت بوده و باید برای داشتن یک ازدواج موفق ، هرکدام از این مراحل را در مدت زمان توصیه شده طی کرد .
در واقع شناختهای عمیقی که در دوران نامزدی تجربه میشود برای دختر و پسر این فرصت و امکان را فراهم میکند که اگر متوجه نبود تفاهم یا تضادی در یکدیگر شدند ، قبل از وقوع عقد و وارد شدن نام آنها در شناسنامه یکدیگر ، وعده ازدواج را منتفی کنند . نامزدی یک فرصت است و نباید از این فرصت ترسید . هزینههای عاطفی ، اقتصادی و اجتماعی جدایی در نامزدی بسیار کمتر از جدایی پس از عقد است .
حدود نظارت در دوران نامزدی
دوران نامزدی باید با نظارت همان افرادی که از نامزدی باخبرند ، یعنی پدر و مادر دو طرف صورت گیرد . مهمترین حریم نامزدی رابطه جنسی است که اگر برقرار شود ، فضای نامزدی از حالت طبیعی خارج و جدایی سخت میشود . در این دوران نباید هیچگونه ارتباط جسمانی و پنهانی برقرار شود .
در دوران نامزدی ، دختر و پسر تحت نظر و با توافق خانوادهها با حفظ ادب و مراعات ارزشهای اخلاقی میتوانند با خانوادههای یکدیگر رفت و آمد کرده و در حد و مرز مشخصی با هم صحبت کنند یا بیرون بروند تا یکدیگر را بشناسند . در این دوران به جای ایجاد روابط احساسی و هیجانی باید به تحلیل ملاکهای اصلی زندگی پرداخت و از نظرات یکدیگر باخبر شد .
از مشاور ازدواج کمک بگیرید
مشاوره با کارشناسان دینی ، دختر و پسر را به وظایف شرعی خود در قبال همسر و فرزند در طول زندگی مشترک آگاه میکند و شرکت در کلاسهای آموزشی ازدواج میتواند زوجین را در برقراری یک ارتباط عاطفی و روابط صحیح زناشویی هدایت کند . گفتوگو در مورد سنجش میزان تمایلات جنسی در دوران نامزدی به منظور جلوگیری از نارضایتی جنسی پس از ازدواج ، نه تنها جایز نیست ، بلکه ملاک درستی برای سنجش تمایلات نخواهد بود .
دختر و پسری که هنوز وارد زندگی زناشویی نشدهاند و تجربه و شناخت کاملی از تمایلات جسمی و عاطفی خود ندارند ، نمیتوانند در مورد میزان یا شدت این نوع تمایلات تصمیمگیری کنند . در این زمینه مراجعه به کلاسهای آموزشی و مشاوران خانواده کارساز خواهد بود .
بخش کلوب ازدواج تبیان